„Od przeszłości do przyszłości ustroju samorządu powiatowego” to tytuł konferencji, która odbyła się 18 lutego 2013 roku na terenie Sejmu RP. Konferencja została zorganizowana przez Sejmową Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Związek Powiatów Polskich. Wszystkie miejsca w Sali Kolumnowej przy ul. Wiejskiej były zajęte przez ludzi, którzy tworzyli samorząd powiatowy i tych, którzy nadal dla niego pracują. Konferencję prowadzili poseł Piotr Zgorzelski – Przewodniczący Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Marek Tramś – Prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich.
Jako pierwszy głos zabrał wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński. Witając wszystkich zgromadzonych odniósł się do tematu konferencji podkreślił doniosłą rolę samorządu powiatowego oraz zadeklarował, że złoży relację z konferencji Premierowi i Ministrom na najbliższym posiedzeniu Rady Ministrów.
Następnie zebrani obejrzeli fragmenty filmu „Zdarzyło się tylko w Polsce”, rekonstruującego wydarzenia inicjujące reformę samorządową oraz wspominającego uroczystości wręczania na Zamku Królewskim aktów nowoutworzonym samorządom powiatowym. Po zakończeniu projekcji zebrani uczcili minutą ciszy pamięć Michała Kuleszy, jednego z głównych twórców reformy samorządowej.
Naturalną podstawę dla obrad stanowiła prezentacja przygotowanego przez Związek Powiatów Polskich raportu zatytułowanego „Samorząd powiatowy w Polsce – raport ZPP”, który przedstawił zebranym Marek Tramś – Prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich. Zagadnienia poruszone w raporcie stały się motywem przewodnim dyskusji panelowych z udziałem wielu znakomitych gości.
Zabierając głos po prezentacji raportu były przewodniczący Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek – prezes Rady Ministrów w latach 1997-2001, w swoim wystąpieniu podstawił m.in. trzy kluczowe pytania:
- Czy warto dziś, z perspektywy 15 lat funkcjonowania powiatów, ocenić na ile te zamierzenia i plany rządu się spełniły?
- Czy samorządy powiatowe się sprawdziły?
- Czy spełniły nadzieje związane z ich utworzeniem?
Odpowiadając na te pytania powiedział: Nie mam wątpliwości, że na te pytania można dziś odpowiedzieć – 3 razy TAK! Można wręcz powiedzieć, że realne dokonania dalece prześcignęły zamierzenia i plany. Odnieśliście Państwo ogromny sukces, skutecznie i w wymierny sposób wpływając na lokalnych wspólnot mieszkańców i całego kraju.
Składając podziękowanie powiatom za ich udział we wdrażaniu funduszy unijnych Jerzy Buzek powiedział: To dzięki Państwa aktywności udało się tak skutecznie zrealizować tysiące projektów tak znacząco zmieniających nasz kraj.
Na podsumowanie były premier i szef parlamentu europejskiego powiedział do zebranych przedstawicieli samorządu powiatowego: Dobrze pracowaliście przez te 15 lat i udowodniliście, że jesteście zdolni włączyć się w realizacje kolejnych wyzwań rozwojowych, jakie stoją przed Polką i Unią Europejską. Samorządy powiatowe sprawdziły się w działalności publicznej, dlatego trzeba je wyposażyć w kolejne narzędzia kształtowania rozwoju społeczno-gospodarczego. Takie podejście powinno dać impuls do wzrostu aktywności obywatelskiej oraz wykorzystania ogromnego potencjału rozwojowego, jaki tkwi w samorządach terytorialnych.
Po wystąpieniu prof. Jerzego Buzka rozpoczęły się sesje panelowe.
W pierwszym z paneli, zatytułowanym „Od założeń reformy samorządowej z 1998 roku do realiów 2013 – jak ocenić 15 lat?” i prowadzonym przez Marzenę Kempińską, wiceprezes ZPP, udział wzięli:
- Olgierd Dziekoński – sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP,
- Irena Lipowicz – rzecznik praw obywatelskich,
- Halina Rozpondek – wiceprzewodnicząca sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej,
- Magdalena Młochowska – podsekretarz stanu w ministerstwie administracji i cyfryzacji,
- prof. Jerzy Regulski i prof. Jerzy Stępień – współtwórcy reformy samorządowej.
Kolejny panel prowadziła Magdalena Kochan, Wiceprzewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, a o przyszłości powiatów i wykorzystaniu potencjału powiatowego dyskutowali:
- Władysław Kosiniak-Kamysz – minister pracy i polityki społecznej,
- Sławomir Neumann – sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia,
- Marek Woźniak – wiceprezes Zarządu Związku Województw RP, Marszałek Województwa, Wielkopolskiego, Współprzewodniczący Komitetu Regionów UE oraz przewodniczący polskiej delegacji do Komitetu Regionów UE,
- Mariusz Poznański – przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, współprzewodniczący KWRziST,
- Andrzej Porawski – dyrektor biura Związku Miast Polskich, sekretarz strony samorządowej KWRziST,
- Elżbieta Hibner – prezes Fundacji Przestrzeni Obywatelskiej „Pro Publico Bono”.
Panele dyskusyjne zapoczątkowały dyskurs licznie zgromadzonych samorządowców, wśród której byli starostowie, prezydenci i reprezentanci innych instytucji samorządowych oraz organizacji pozarządowych współpracujących ze Związkiem Powiatów Polskich.
Podczas konferencji odbyła się także konferencja prasowa, podczas której na pytania dziennikarzy odpowiadali profesor Jerzy Buzek, Piotr Zgorzelski oraz Marek Tramś.
Biuro Analiz Sejmowych oraz Związek Powiatów Polskich planują wspólne przygotowanie pokonferencyjnej publikacji materiałów z tego wydarzenia.
